Osmanlı Devleti'nden Cumhuriyet Türkiye'sine devrolunan en önemli kurumlardan biri 1862'de Fransız modeli örnek alınarak kurulan, Maliye Nezareti'ne bağlı olup, o günkü adıyla Divan-ı Muhasebat olan Sayıştay'dır. Kuruluşu ile başkanlığına Ahmed Vefik Paşa'nın getirildiği Divan-ı Muhasebat, "maliye" ve "muhakeme" adlı iki daireden oluşmaktaydı. Bu anlamda Sayıştay, daha kuruluşunda hem kamu harcamalarını denetleyen hem de denetim sonuçlarını yargılayan tarihî bir kurum olarak biçimlenmiştir.
Bilindiği gibi zamanla kamu yönetimi anlayışı değişmiş ve bu yapıya uygun denetim ve sorumlulukların hukuki çerçevesi farklılaşmıştır. Bu anlayış ile bunun yarattığı hukuki literatür de yeniden tanımlanmış; hesap verme sorumluluğu kavramsal olarak gündeme girmiş ve bunun hukuki dayanakları genişletilmiştir. İşte Sayıştay, tam da bu bağlamda oluşan hukuki yapının temelini oluşturan önemli bir kurumdur. Bugün, Sayıştay'ın denetimi görevinden, yargılama yetkisine, TBMM'ye sunacağı raporlamaya kadar tüm faaliyetleriyle bunların yarattığı sonuçların oluşturduğu hukuki çerçeve Sayıştay Hukuku kavramının biçimlenmesini sağlamış bulunmaktadır.
Bugüne kadar hukuk literatürümüzde Sayıştay ve Sayıştay Hukuku ile ilgili ayrıntılı ve bilimsel bir çalışma yapıldığı söylenemez. 1998-2001 yılları arasında Sayıştay Başkanlığı yapmış olan Prof. Dr. Kâmil Mutluer, Prof. Dr. Erdoğan Öner ve Arife Coşkun'un hazırladıkları bu çalışmayla söz konusu olan eksiklik giderilmeye çalışılmış ve Sayıştay'ın tarihinden başlayarak, kurumun hukuki yapısı, teşkilat yapısı incelenmiş, denetim ve yargılama görevi ile TBMM ilişkileri ele alınmıştır.
