Maria Todorova Balkanlar’ı Tahayyu¨l Etmek’e c¸arpıcı bir giris¸ cu¨mlesiyle bas¸lıyor: “Batı ku¨ltu¨ru¨nde bir hayalet geziniyor: Balkanlar hayaleti.” Bu kitap, bir anlamda bu “hayalet”in nasıl olus¸turulup kullanıldıgˆının, hangi is¸levleri yerine getirdigˆinin derinlemesine ac¸ıklamasından olus¸uyor. Todorova’ya go¨re, Balkanlar etrafında ins¸a edilen so¨ylem, “Batı”nın kendine ilis¸kin imgesinin kurulmasında da kritik bir rol oynuyor. “Dogˆu”dan farklı bir damgalanmaya maruz kalan Balkanlar, Batı’nın kendi ic¸indeki “o¨teki”- yi temsil ediyor. Batı ic¸indeki farklılıklara da duyarlı olan yazar, homojen bir “Batı” kavrayıs¸ına kars¸ı c¸ıkıyor, c¸es¸itli Batı uluslarının Balkan tahayyu¨llerindeki ortak noktaların yanı sıra degˆis¸ik (ve zaman ic¸inde degˆis¸en) vurguları da inceliyor. Todorova, inanılmaz derecede zengin bilgi birikimiyle, yarımadaya ilis¸kin olarak dıs¸arıdan bakıs¸la yaratılan c¸ok c¸arpıcı imgelerin tarihini sunmakla yetinmiyor, ayrıca c¸es¸itli Balkan uluslarının ic¸eriden bakıs¸larını da aras¸tırıyor, hatta bu konuya o¨ncelik veriyor. So¨z ko- nusu ulusların kimliklerinde Balkanlı olmanın ne o¨lc¸u¨de o¨nemli bir yer tuttugˆunu aras¸tırıyor. O¨rnegˆin, Balkanlar bir Osmanlı mirası olmasına ragˆmen, Tu¨rk ulusal kimligˆini kuran c¸es¸itli ikili kars¸ıtlıklar ic¸inde Balkanlı olmanın neden marjinal bir konumda kal- dıgˆını inceliyor. Belki de kitabın en go¨z kamas¸tırıcı yo¨nu¨, bu¨tu¨n somut sorunları ve degˆerlendirmeleri, c¸ok incelikli kuramsal tartıs¸malarla temellendirmesi. Balkanlar’ın 21. yu¨zyılda yas¸amakta oldugˆu degˆis¸imi de ele alan yeni bir sonso¨zu¨n ilave edilmesiyle gu¨ncellenen Balkanlar’ı Tahayyu¨l Etmek, pek c¸ok ac¸ıdan klasik sayılan, o¨nemi tartıs¸ılmayan bir bas¸yapıt.
